Een recente vernieuwing van de Europese Richtlijn Productaansprakelijkheid laat deze beter aansluiten op de circulaire economie.
Volgens het akkoord tussen de Europese Raad en het Europees Parlement komt er een verschuiving in de aanpak van de EU ten opzichte van defecte producten. De nieuwe Richtlijn Productaansprakelijkheid verbreedt aanzienlijk de definitie van ‘product’ om digitale ontwerpen en software op te nemen, maar sluit tegelijkertijd gratis en open-source software uit die losstaat van commerciële activiteiten.
De principes weerspiegelen de realiteit van de digitale wereld, waarbij online verkoop en digitale kenmerken in producten steeds gebruikelijker worden. Het circulaire economiemodel, gericht op duurzaamheid, hergebruik, reparatie en upgrademogelijkheden van producten, centraal in deze nieuwe wetgeving. Online handelplatformen worden ook verantwoordelijk gehouden voor problemen indien uit de presentatie naar de consument lijkt dat zij de leverancier zijn. Verschuilen achter handelspartners wordt zo dus moeilijker.
Refurbishers meer op de vingers gekeken
De Richtlijn Productaansprakelijkheid wijst ook verantwoordelijkheid toe aan de partij die substantiële wijzigingen aanbrengt aan een product buiten de controle van de fabrikant, zodra dit product weer op de markt komt. Het doel van dit akkoord is om ervoor te zorgen dat slachtoffers van defecte producten, inclusief psychologische en materiële schade, recht hebben op compensatie, in lijn met nationale wetgeving.
Wanneer een product aanzienlijk wordt gewijzigd en opnieuw op de markt wordt gebracht of in gebruik wordt genomen, wordt het beschouwd als een nieuw product. Als de wijziging niet wordt aangebracht door de originele fabrikant, bepaalt de nieuwe richtlijn dat de persoon die de aanzienlijke wijziging heeft aangebracht aansprakelijk moet worden gesteld als de fabrikant van het gewijzigde product. Daardoor komt er een extra verantwoordelijkheid voor refurbishers.
Gezien de toenemende complexiteit van producten, moeten lidstaten ervoor zorgen dat getroffen partijen toegang hebben tot benodigd bewijsmateriaal dat in handen is van fabrikanten ter ondersteuning van hun compensatieclaims. Als erkenning van de wereldwijde handel, streven de bijgewerkte aansprakelijkheidsregels van de EU naar gelijke bescherming voor consumenten die producten kopen van niet-EU-fabrikanten. Bij defecte producten van buiten de EU kunnen importeurs, gemachtigde vertegenwoordigers van fabrikanten, of in uiterste gevallen, dienstverleners aansprakelijk worden gehouden.
Dit akkoord beoogt consumenten een eerlijke kans op compensatie te bieden, vooral in complexe zaken waar rechters eisers kunnen toestaan slechts de waarschijnlijkheid van een productgebrek of de mogelijke oorzaak van schade aan te tonen, vooral in technisch of wetenschappelijk complexe gevallen. De goedkeuring van dit akkoord door vertegenwoordigers van de lidstaten in de Raad wordt afgewacht. Bij goedkeuring zal het formeel worden aangenomen door zowel de Raad als het Europees Parlement.
