Als coöperatie van de vier grootste gemeenten van Nederland ontwikkelt Wigo4it software die iedere maand meer dan 100.000 mensen van inkomen voorziet, waaronder de open source Duurzaamheidsradar.
Onze impact op het sociaal domein is groot. Maar we geloven dat maatschappelijke waarde verder gaat dan de functionaliteit van onze applicaties. Duurzaamheid is óók een kerntaak geworden. We hebben onderzocht wat voor onze organisatie de meeste uitstoot veroorzaakt. Dit is voor 80% IT gerelateerd. Daar zit dus onze grootste impact als het gaat om het verkleinen van onze footprint.
Daarom hebben we de Duurzaamheidsradar (Wigo4it DuurzaamheidsRadar) ontwikkeld. Een open source hulpmiddel dat helpt om bij elke IT-keuze – groot of klein – de impact op het milieu mee te wegen.
Waarom een duurzaamheidsradar in IT?
Digitalisering is vaak onzichtbaar, maar heeft een zware ecologische impact. Datacenters verbruiken energie, hardwareproductie vraagt grondstoffen, en softwarekeuzes en programmeertalen beïnvloeden de levensduur van infrastructuur. Toch worden die effecten vaak niet zichtbaar gemaakt in de besluitvorming.
De Duurzaamheidsradar helpt ons om dat wél te doen. Op een laagdrempelige en praktische manier brengt het ons in gesprek over de milieu-impact van hosting, apparatuur, gedrag en inkoop. Niet als excuus achteraf, maar als standaard afweging vóór elke keuze. Het grote voordeel is dat écht iedereen de Duurzaamheidsradar binnen zijn of haar werkzaamheden kan gebruiken.
Van iedereen, voor iedereen
De radar is namelijk niet van een klein groepje duurzaamheidsspecialisten. Binnen Wigo4it is de radar juist van iedereen. Elke collega mag én kan bijdragen aan het verbeteren ervan. Elke collega kan in zijn of haar werkzaamheden of gedrag duurzaamheid meenemen. Want duurzaamheid is niet iets tijdelijks, het is een gedeelde verantwoordelijkheid die continue in beweging is. Ook gebruiken we de radar als input bij onze jaarlijkse audit. Zo borgen we dat we duurzaamheid niet alleen willen, maar ook structureel doen.
En omdat we weten dat andere organisaties met dezelfde vragen worstelen, hebben we hem open source beschikbaar gesteld via GitHub – wigo4it/duurzaamheidsradar Iedereen mag hem gebruiken, aanpassen, doorontwikkelen – of gewoon als inspiratie inzetten.
De vier assen van onze radar
De radar is opgebouwd rond vier assen, die samen de volle breedte van duurzame IT bestrijken:
- Organisatie & cultuur – Hoe richt je een organisatie zo in dat duurzaamheid structureel aandacht krijgt? Denk aan leiderschap, besluitvorming en eigenaarschap.
- Gedrag & mindset – Hoe stimuleer je bewustzijn, eigenaarschap en intrinsieke motivatie rond duurzaamheid binnen teams?
- Strategie & architectuur – Hoe zorg je dat duurzaamheid structureel meeweegt in keuzes over cloud, datacenters, lifecycle en ontwerpprincipes?
- Engineering & techniek – Welke tooling, programmeertalen en werkwijzen helpen om software energie-efficiënter, schoner en duurzamer te maken?
Deze vier assen helpen ons om duurzaamheid niet alleen technisch, maar ook sociaal en strategisch te verankeren in alles wat we doen. De radar helpt ons dus bewuste keuzes te maken en stimuleert ook intern bewustzijn, discussie en verandering.
Achter ieder item op de Duurzaamheidsradar is een rationale beschreven. Wat houdt het voor Wigo4it in en wat doet Wigo4it als organisatie daar al mee. Voor alle items die in Ongoing staan hebben we bepaald dat we daar dit jaar tijd aan gaan besteden om deze in Doing te krijgen.
Duurzame IT begint bij inzicht
Met de Duurzaamheidsradar willen we het gesprek over duurzaamheid in IT normaliseren. Vaak zijn er goede ideeën in een organisatie, maar blijven die ideeën hangen achter processen of niet weten waar te beginnen. Met de Duurzaamheidsradar kun je gewoon gaan starten met inzicht creëren. Niet vanuit schuld of verplichting, maar vanuit eigenaarschap en motivatie. We zien duurzaamheid niet als kostenpost, maar als kans. En ja – soms is de duurzame optie duurder. Maar de echte kosten zitten vaak ergens anders: bij toekomstige generaties.
Ook het besef dat duurzame keuzes soms meer geld kosten staan op de radar.. Zo reserveren wij 1% per jaar van de begroting voor duurzame keuzes. Voorbeelden hier van zijn workloads in de avond op hydro power draaien in Zweden in plaats van op gas in Nederland of het bewust kiezen voor reparatie van economisch afgeschreven producten om de levensduur te verlengen.
Doe mee
We nodigen andere organisaties uit om de radar te gebruiken of ermee te experimenteren. Download hem, geef feedback, maar bouw vooral er je eigen versie van. Wij geloven dat echte duurzame IT alleen kan ontstaan als we samen leren, delen en verbeteren.
Wil je er meer over weten of een keer een presentatie krijgen hoe Wigo4it de Duurzaamheidsradar gebruikt? Neem dan contact op met Dian van Heijningen.
