Tijdens het Jaarcongres Circulaire-IT vertelden Merit van Breukelen (directeur van stichting Allemaal Digitaal) en Vera de Goede (Domeinen Roerende Zaken) hoe de Rijksoverheid vanaf 2025 jaarlijks duizenden afgeschreven laptops ter beschikking stelt aan mensen die zelf geen computer kunnen aanschaffen.
Het gaat om een langdurige samenwerking van vijf jaar, gericht op zowel maatschappelijke impact als levensduurverlenging en hergebruik van IT-apparatuur. Merit schetst tijdens de presentatie meteen de urgentie. Volgens haar is digitale toegang in Nederland nog lang niet vanzelfsprekend. “We hebben in Nederland 420.000 kinderen en jongeren die zonder laptop naar school moeten. Ze zijn afhankelijk van een smartphone, of moeten hun laptop delen met broertjes en zusjes.” Ook bij volwassenen speelt het probleem: “35 procent van de mensen met de laagste inkomens heeft geen eigen laptop. Dan kan je je voorstellen hoe lastig het wordt als je je zaken met de overheid moet regelen.”
Tijdens de coronaperiode ontstond daarom Allemaal Digitaal. Wat begon als noodoplossing voor thuisonderwijs groeide uit tot een landelijke organisatie. “We zijn nu vijf jaar verder en we hebben al meer dan 25.000 mensen geholpen toegankelijk te worden tot de digitale wereld”, zegt Merit. Domeinen Roerende Zaken speelt een centrale rol in het proces. Laptops die door ministeries worden afgeschreven, komen bij hen binnen. “Op onze locatie in Hoogeveen komen alle laptops binnen en daar worden ze geschoond”, vertelt Vera.
Partners, refurbishers en maatschappelijke organisaties
Veel apparaten komen echter niet in optimale staat binnen. Vera waarschuwt: “We merken dat laptops vaak met wachtwoorden worden aangeleverd. Die kunnen niet worden geschoond. Dan moeten we terug naar de organisatie die ze heeft aangeleverd. Dat kost veel tijd.” Ook transport is een belangrijk aandachtspunt. “Bij slecht vervoer zien we vaak geplette beeldschermen. Dat is zonde, want dan kunnen we ze niet meer herinzetten.”
Nadat de apparaten zijn opgeschoond, komen ze bij Allemaal Digitaal terecht. Merit: “Onze verwerkers testen, reinigen en repareren de laptops zodat we twee jaar garantie kunnen bieden. De doelgroep kan niet zomaar een nieuwe laptop kopen als er iets misgaat, dus betrouwbaarheid is essentieel.” De stichting werkt daarnaast samen met maatschappelijke organisaties die dicht bij de doelgroep staan. Merit zegt: “Wij leveren nooit rechtstreeks aan eindgebruikers. De organisaties weten precies welke mensen de laptops het hardst nodig hebben en kunnen ook helpen met digitale vaardigheden.”
Ambities voor de komende jaren
Tijdens het congres kondigden Merit en Vera aan wie de aanbesteding binnen hebben gesleept voor de komende vijf jaar. Het gaat om SiSo en IT Vooruit in Beweging.
De minimale toezegging is 10.000 laptops per jaar, maar Merit hoopt dat aantal flink te verhogen. “Als ik mijn ambitie mag benoemen, dan wil ik wel naar de dertigduizend.” Volgens Vera zijn er genoeg kansen: “Er kunnen veel meer laptops naar ons toe. En daarnaast kunnen er veel meer geschikt worden aangeleverd zodat ze inzetbaar zijn voor hergebruik.” Merit sloot het gesprek af met een uitnodiging aan de zaal: “Als er bedrijven zijn die laptops beschikbaar willen stellen voor mensen die zelf geen laptop kunnen aanschaffen, dan horen wij dat natuurlijk graag.”
