Europese Commissie heeft een reeks beleidsaanbevelingen aangenomen voor lidstaten om het inleveren van gebruikte en afgedankte mobiele telefoons, tablets, laptops en hun opladers te te stimuleren.
De aanbevelingen hebben tot doel nationale autoriteiten te ondersteunen om maximale inzamelingspercentages te bereiken en vervolgens hergebruik, reparatie, refurbishing en herstel van deze kleine elektronische apparaten te bevorderen. De inzamelingsgraad van kleine elektronische apparaten in de EU blijft volgens de Europese Commissie laag. Zo wordt de inzamelingsgraad van mobiele telefoons gemeld als minder dan 5 procent, en wordt geschat dat er 700 miljoen ongebruikte en afgedankte mobiele telefoons in huishoudens in de hele EU worden bewaard.
Deze apparaten zijn ook rijk aan waardevolle materialen, met name kritieke grondstoffen. Eén smartphone bevat alleen al zeldzame aarden in de magneet, kobalt in de batterij, indium in het scherm, en tantaal, gallium en edele metalen in het gedrukte schakelingenbord. Het bevorderen van reparatie en hergebruik van kleine elektronica, evenals recycling van afval van dergelijke apparatuur, moet de overgang naar een circulaire economie ondersteunen, bijdragen aan de beveiliging van de voorziening van kritieke grondstoffen en energie en de strategische autonomie van de EU versterken.
De aanbevelingen
Financiële prikkels: zoals kortingen, vouchers, statiegeldregelingen of geldelijke beloningen. De prikkels moeten gericht zijn op kleine consumentenelektronica die niet meer werken maar nog steeds in huishoudelijke laden liggen. Ze moeten ook gericht zijn op kleine werkende elektronica die mensen niet meer gebruiken maar nog steeds kunnen worden doorverkocht, hergebruikt of gerepareerd. Bij het gebruik van deze prikkels moeten consumenten in staat worden gesteld geïnformeerde beslissingen te nemen, bijvoorbeeld door de waarde van een apparaat te kunnen berekenen.
Toenemend gebruik van postdiensten: om gebruikte en afgedankte mobiele telefoons, tablets en laptops terug te sturen, bijvoorbeeld door prepaid-enveloppen of labels aan consumenten te verstrekken om hun apparaten terug te sturen.
Het opzetten van partnerschappen tussen hergebruikorganisaties en exploitanten van inzamelingsregelingen en het stellen van doelen voor hergebruik en voorbereiding voor hergebruik.
Toenemende bewustwording en verbetering van de handigheid en zichtbaarheid van inzamelpunten waar mensen kleine elektronica kunnen terugbrengen. Informatie over de dichtstbijzijnde inzamelpunten kan worden toegevoegd aan gebruiksvriendelijke kaarten, zoekhulpmiddelen en applicaties. Op de inzamelpunten moeten mensen ook bewust worden gemaakt van het correct beheer van alle persoonlijke gegevens die in hun apparaten zijn opgeslagen en hoe deze correct worden gewist.
“Er liggen meer dan 700 miljoen oude telefoons in onze laden – dat is bijna twee per persoon in de EU. Burgers vinden het vaak moeilijk om te beslissen wat ze ermee moeten doen. We kunnen het duidelijker en gemakkelijker maken om dergelijke producten terug te sturen, te repareren en te recyclen. De aanbevelingen van vandaag richten zich op effectieve maatregelen en prikkels om het inzamelingspercentage van kleine elektronica in de EU te verhogen en ze een tweede leven te geven. Het is een win-win situatie – mensen kunnen op vele manieren profiteren, terwijl de circulaire economie groeit en we geen kritieke grondstoffen verliezen,” aldus Virginijus Sinkevičius, Commissaris voor Milieu, Oceanen en Visserij.
De lidstaten worden uitgenodigd om de aanbeveling van de Commissie te overwegen en relevante maatregelen te nemen ter ondersteuning van de effectieve uitvoering van de EU-wetgeving inzake afval van elektrische en elektronische apparatuur (WEEE-richtlijn), met name de verplichtingen voor afzonderlijke inzameling en terugname die door de lidstaten moeten worden afgedwongen.
Sinds 2002 reguleert de EU afval van elektrische en elektronische apparatuur (WEEE) om de schadelijke effecten op het milieu en de volksgezondheid te voorkomen en te verminderen. De Commissie heeft de WEEE-richtlijn in 2012 geëvalueerd en herzien. De richtlijn voorziet in de afzonderlijke inzameling van WEEE en vereist dat lidstaten terugnamesystemen opzetten om consumenten in staat te stellen dergelijk afval terug te brengen. Er zijn specifieke verantwoordelijkheden vastgelegd voor gemeenten, producenten, distributeurs en retailers. De richtlijn heeft ambitieuze doelstellingen gesteld, niet alleen voor de inzameling van WEEE, maar ook voor hergebruik, recycling en herstel.
Zowel de Europese Green Deal als het Actieplan Circulaire Economie roepen op tot het verkennen van opties om de terugname van kleine consumentenelektronica te verbeteren. De Commissie heeft een studie uitgevoerd waarin verschillende soorten terugnamesystemen zijn geanalyseerd. Op basis hiervan en rekening houdend met het belang van het terugwinnen van kritieke grondstoffen uit WEEE, zoals besproken in de Commissiecommunicatie over een veilige en duurzame voorziening van kritieke grondstoffen ter ondersteuning van de tweeledige transitie, heeft de Commissie deze aanbeveling aangenomen, gericht aan de lidstaten, om specifiek het retourpercentage van deze apparaten te verbeteren.
