Of het nou vanwege regelgeving is, of door eisen vanuit afnemers, partners of klanten: iedere ICT-organisatie zal op een bepaald moment vragen krijgen over hun duurzaamheidsbeleid.
Helaas is niet ieder bedrijf daar in het verleden even eerlijk over geweest. Ze zeggen ‘groen’ te zijn, maar stiekem blijft het vooral bij PR en communicatie, vaak door creatief om te gaan met definities en cijfers. In werkelijkheid zijn de inspanningen onvoldoende. Leveranciers, ook in de IT, leven immers van verkoop en continue kostenbesparingen.
Dit heet ‘Greenwashing’ en is erg schadelijk. Niet alleen doordat de directe negatieve impact op het milieu grotendeels in stand blijft, maar het ondermijnt vooral het vertrouwen. Daardoor krijgen organisaties die wél de inspanningen leveren te maken met argwaan. Klanten en afnemers stellen hun verwachtingen naar beneden bij, waardoor daadwerkelijke duurzaamheidsmaatregelen worden vertraagd.
In de praktijk
Bedrijven kunnen zich op verschillende manieren schuldig maken aan Greenwashing:
Vaagheid: Populair is het gebruik van vage termen, iets waar de IT-branche door de jaren erg goed in is geworden. Termen als ‘milieuvriendelijk’, ‘duurzaam’ en ‘recyclebaar’ staan nergens gedefinieerd. Iedereen kan beweren dat een materiaal recyclebaar is bijvoorbeeld, zonder te vermelden dat het zoveel moeite en kosten met zich meebrengt dat niemand het ooit zal doen. Zonder onderbouwing missen deze termen iedere betekenis. De meest prominente vage term is misschien wel ‘CO2-neutraal’, want de vraag die daarbij vaak rijst is: hoe dan? Als blijkt dat het gaat om het kopen van emissierechten, komt dat eigenlijk neer op een aflaat zonder de eigen processen ook echt te verbeteren.
Afleidingsmanoeuvre: Wat ook vaak voorkomt, is dat bedrijven de aandacht afleiden: van wat ze eigenlijk horen te doen, naar een klein gebaar op een ander vlak. Een producent kan bijvoorbeeld benadrukken dat hun verpakkingen zijn vervaardigd uit volledig recycled plastic. Maar als het apparaat zelf vervolgens maar twee jaar meegaat en amper te repareren is, dan betekent dat heel weinig.
Buiten beschouwing laten van Scope 2 en Scope 3: Een bedrijf kan zelf heel duurzaam zijn. Maar als de toeleveranciers en partners van dat bedrijf dat niet zijn, schiet het alsnog niet op. Toegegeven: het is voor veel bedrijven nog steeds een uitdaging om Scope 3 goed te meten. Dat staat voor alle broeikasgasemmissies opgewekt binnen de volledige keten buiten de energiegebruik, verwarming en koeling om. Maar een bedrijf moet op zijn minst een antwoord paraat kunnen hebben over Scope 2 en Scope 3. Zeker Scope 3 heeft namelijk de meeste impact.
Detectie
Maar hoe kom je erachter of je IT-partner een loopje neemt met hun duurzaamheidsclaims? Daar zul je toch wat tijd in moeten steken. Wie een beetje doorvraagt, komt al een heel eind. Maar om het iets concreter te maken, hier toch wat adviezen:
Vraag naar beoordelingen door derde partijen: en dan bedoelen we natuurlijk niet een consultant die door de leverancier is ingehuurd om een groen stempeltje te geven. Afhankelijk van de specifieke bedrijfsgroep zijn er veel verschillende standaarden en keurmerken die een idee geven van de duurzaamheid en circulariteit. LEED is bijvoorbeeld een certificeringssysteem voor groene gebouwen dat wereldwijd wordt erkend en bruikbaar is om een datacenter te beoordelen. Bedrijven die beschikken over het ISO 14001-certificaat hebben aangetoond dat ze een effectief milieubeheersysteem hebben geïmplementeerd en zich inzetten voor continue verbetering van hun milieuprestaties. En voor ICT-producten is er de EcoVadis-beoordeling. Let wel: het is aan die bedrijven zelf om zulke standaarden aan te vragen. Dus ze zullen alleen de beoordelingen tonen waarmee ze een goede beurt maken.
Beoordeel transparantie en rapportage: Bedrijven kunnen allerlei claims doen, maar resultaten zijn het enige dat telt. Steeds meer bedrijven geven naast een financiële rapportage ook een ESG- of duurzaamheidsrapportage uit. De vuistregel is: hoe dikker en hoe meer cijfers, hoe beter. Maar zelfs dan is het belangrijk dat ze zo concreet en transparant mogelijk zijn. Bedrijven die serieus bezig zijn met duurzaamheid zullen meestal gedetailleerde informatie verstrekken over hun inspanningen en doelstellingen.
Vraag naar de volledige keten: De tijden dat bedrijven geen verantwoording konden nemen voor hun partners en toeleveranciers zijn nu toch echt wel voorbij. Mocht een potentiële partner het vooral over zichzelf hebben, dan kan het geen kwaad te vragen naar hun eigen toeleveranciers en partners. Wie zijn het, waar komen ze vandaan, en wat zijn hun resultaten op duurzaamheidsgebied?
Duurzaamheid is een populaire manier om een wit voetje te halen in de markt. Bedrijven die het onderwerp serieus nemen, kunnen daar dan ook veel successen mee behalen. Greenwashing ondermijnt dit proces. Gelukkig wordt het steeds beter mogelijk om het te herkennen en tegen te gaan.
Dit artikel verscheen in ITchannelPRO 3 van 2023