Tijdens de afgelopen Circulaire-IT Community Netwerk Meeting sprak Tieneke Breemhaar over haar rol in het richting geven aan duurzaamheid en circulariteit bij de Rijksoverheid.
Tieneke is door het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) gevraagd om te helpen bij het richting geven aan de ‘Werkgroep Verduurzaming ICT Rijk’. Dat is een complexe taak, want de Rijksoverheid is een complex begrip. Niet alleen hebben we het hier over de schaal, maar vooral over dat de verschillende onderdelen in hun bedrijfsvoering autonoom zijn. “Dé Rijksoverheid bestaat niet”, zegt ze. “Duurzaamheid valt onder de dienstverlening en bedrijfsvoering als geheel. Verschillende ministeries hebben ook verschillende verantwoordelijkheden, dus is een grote mate van samenwerking nodig.”
Concreet en meetbaar
Daarom is een werkgroep opgezet. Daarin zitten ICT-verantwoordelijken uit de verschillende Rijksonderdelen. “Het is een vertegenwoordiging van de complete keten”, zegt ze, van beleid, inkoop, dienstverleners tot en met Domeinen Roerende Zaken. “We hebben uiteindelijk meerdere projecten geselecteerd waar we intensief mee aan de slag zijn.” Het doel is dat duurzaamheid en circulariteit concreet en meetbaar worden zodat ook ICT bijdraagt aan de rijksdoelen die gesteld zijn aan de bedrijfsvoering. Daarvoor zijn verschillende projecten in kaart gebracht.
De Rijksoverheid wil onder meer een reductie van 50% grondstoffen voor haar bedrijfsvoering in 2030 en een geheel klimaatneutrale bedrijfsvoering in 2050. Hardware die voldoet aan de eisen van Energy Star, een DCiE-waarde van minimaal 50 procent voor datacenters en maximale energie-efficiëntie in de gebruikte ICT- en telecomapparatuur. “Sommige van deze doelstellingen zijn reeds ruim gehaald”, zegt Tieneke. “De volgende stap is om nieuwe doelstellingen te formuleren.”
Ontdubbelen
Dat formuleren geldt ook voor zaken als bijvoorbeeld de circulariteit van hardware. “De werkgroep heeft concrete projecten en adviezen uitgewerkt waarbij we ons richten op gebruiksduur verlenging en het ontdubbelen van ICT middelen”, zegt ze daarover. “Vooral voor circulariteit geldt dat nog bepaald moet worden hoe we het verminderen van grondstoffen gaan meten zodat we de doelstelling om minder grondstoffen te gebruiken gaan realiseren. Dit is een van de vraagstukken waar de Werkgroep zich nu mee bezighoudt.”
Met ontdubbeling bedoeld Tieneke het vermijden dat ICT-middelen ongebruikt blijven. Zo kan er minder worden aangeschaft, door bijvoorbeeld het aantal apparaten per ambtenaar te beperken tot twee. Bijvoorbeeld een mobiele telefoon en een laptop in plaats van een laptop, tablet en mobiele telefoon. Voor een gelaagde grootschalige organisatie als de Rijksoverheid is dat zeker geen sinecure. “We willen ook graag zoveel mogelijk meten”, zegt ze. “Je moet immers ergens op kunnen sturen. Bij aanbestedingen wordt nu gevraagd naar Life Cycle Assessments.” Daarbij komt ook dat veel onderdelen zeer scherp op de beveiligingseisen zitten, een balans die altijd erg in het achterhoofd wordt gehouden. “Dat is de puzzel waar wij continu mee bezig zijn.”
Het is uiteindelijk niets minder dan werken aan de mindset, zo zegt Tieneke. “Er valt natuurlijk winst te behalen, waarbij veiligheid wordt aangevuld met vraagstukken over schaarse grondstoffen. En juist in de ICT wereld speelt dit een grote rol. Het belang van het zorgvuldig omgaan met schaarse aardmetalen zal een steeds grotere rol gaan spelen waardoor het belang van circulaire omgang met ICT middelen zal toenemen.
De presentatie van Tieneke is via deze link te downloaden: Circulaire-IT_Presentatie-Tieneke-Breemhaar-Rijksoverheid_CIT-community-netwerk-meeting-30-mei-2023