Er komt met de European Green Deal eindelijk schot in de Brusselse politiek om circulariteit van ICT-producten te bevorderen, zo ziet Jan Hoogstrate, Executive Director bij Free ICT Europe. Wel zou hij het liefst zien dat producenten minder controle krijgen over het ecosysteem.
Tijdens het netwerkevent afgelopen September vertelde Jan over hoe de Europese Commissie ingaat op de noodzaak op meer circulaire ICT. Die is onderhand wel doorgedrongen, ondanks dat Brussel het vooral moet hebben van compromissen. “De vorige Europese Commissie had het veel over groen beleid, maar dat was eigenlijk alleen lip service”, zegt hij. “Maar deze Commissie heeft de twee jaar terug de European Green Deal aangekondigd, en er ook werk van gemaakt. Dit is alleen niet puur het werk van Von der Leyen, want vooraf zaten allerlei VN-rapporten en signalen dat er echt iets moet gebeuren.”
Consumenten en bedrijven
Het gebruik van producten moet echt anders, zo wordt gerealiseerd, omdat de planeet het anders niet aan kan. “De grootste klap zit hem in de opkomende economieën. Als zij producten op net zo’n manier gaan gebruiken als wij, dan krijgen we problemen.” Helaas liggen volgen hem de verhoudingen een beetje scheef. De ICT-consumptie groeit jaarlijks nog steeds met 5 procent, en dat zit volgens Jan voornamelijk in het zakelijk gebruik. “Tweederde komt van de professionele kopers”, zegt hij. “Maar Europese projecten zijn vooral gericht op de consument en consumentengedrag. Daar zit een gat.”
Ieder beleid moet volgens Jan drie doelen nastreven. Ten eerste moet het gebruik van hardware worden verlengd. Daarnaast moet hardware worden geoptimaliseerd zodat het zo efficiënt mogelijk in gebruik is. En er moet een strategische keuze worden gemaakt om investeringen anders te beschouwen dan tot nu toe. “Vijftien jaar geleden dacht men dat men duurzaam was als je een server na drie jaar vervangt omdat nieuwe technologie zuiniger is dan oude technologie”, schetst hij. Naast dat dit niet in de buurt komt als de productie-uitstoot en transport wordt meegeteld, is het steeds vaker niet zo dat de nieuwe generatie servers zuiniger is dan de oude generatie. “We denken veel te weten, maar over vijf jaar zal blijken dat we weer iets hebben gemist.”
Goede weg, maar meer is nodig
De ingeslagen weg in de EU is volgens hem wel positief. De Right-to-Repair-regeling gaat ondanks enkele tekortkomingen wel een boost geven aan de markt voor gebruikte en refurbished hardware, zo schat hij in. “Er mag niet meer worden gelijmd, dat maakt vervanging van onderdelen eenvoudiger”, zegt hij. “Toch mogen leveranciers bijvoorbeeld nog steeds zelf bepalen aan wie ze bepaalde reparatieinformatie verstrekken. Waarom krijgen zij die controle?” Andere positieve stappen zijn dat bedrijven firmwareupdates los moeten blijven aanbieden, en dat security-updates zelfs kosteloos moeten blijven.
Uiteindelijk, zo sluit Jan af, moeten bedrijven meer bescherming krijgen die vergelijkbaar is met consumenten. “Een klein bedrijf gaat echt niet onderhandelen met een multinational om het contract aan te passen”, zegt hij. “In die zin zijn veel bedrijven eigenlijk gewoon consumenten.
Jan Hoogstrate spreekt ook tijdens het Jaarcongres Circulaire-IT Nederland, op 16 november in Doorn.