Het Europees Parlement heeft afgelopen week groen licht gegeven aan de Europese Verordening Kritieke Grondstoffen (CRMA), een verordening die Europa minder afhankelijk moet maken van landen buiten het blok.
De Europese Commissie heeft 34 kritieke grondstoffen geïdentificeerd die essentieel zijn voor de overgang naar duurzame energie, waarvan er zestien als strategisch zijn aangemerkt. De Commissie kan nieuwe materialen aan deze lijst toevoegen indien nodig. Het doel van de verordening is om de EU concurrerender en autonomer te maken, waarbij bureaucratie wordt verminderd en innovatie wordt gestimuleerd in de waardeketen, terwijl ook kleine en middelgrote ondernemingen worden ondersteund en onderzoek naar alternatieve materialen en milieuvriendelijkere mijnbouw- en productiemethoden wordt aangemoedigd.
Brussel maakt zich met name zorgen dat het achterblijft in de overgang naar schone technologie, waar China al grote stappen heeft gezet dankzij de toegang tot goedkope grondstoffen, terwijl de Verenigde Staten miljarden hebben geïnvesteerd in subsidies voor groene technologie.
Mineralen zoals kobalt, lithium en zeldzame aarden zijn essentieel voor consumentenelektronica zoals smartphones, en de dominante positie van China op de markt voor kritieke grondstoffen stelt het in staat om de leiding te nemen in schone technologie sectoren zoals batterijen en zonnepanelen.
Grote meerderheid
Het voorstel, bekend onder de Engelse afkorting CRMA, werd met een grote meerderheid goedgekeurd, met 515 Europarlementariërs die voor stemden, 34 tegenstemden en 28 onthoudingen. Een wijziging die is doorgevoerd is dat er moet worden gestreefd naar 45 procent recyclde kritieke materialen, .
“Als we kijken naar decarbonisatie en digitalisering, zien we de grootste verandering en transformatie in onze samenlevingen sinds de uitvinding van de stoommachine,” zei Nicola Beer, een Duits Europarlementariër die de wet door het Parlement leidt.
“We bevinden ons in geopolitiek stormachtig water,” zei Beer tijdens een debat in het Parlement op woensdag, waarbij ze opmerkte dat de EU geconfronteerd wordt met de “illegale oorlog van de Russische president Vladimir Poetin in Oekraïne” en “Chinese exportbeperkingen op germanium en gallium”. Ze zei dat de EU voor 99% afhankelijk was van China voor zeldzame aarden, die nodig zijn voor verschillende veelbelovende technologieën. “Dat kunnen we niet toestaan.” Nu zullen de onderhandelingen beginnen om de uiteindelijke wet voor te bereiden tussen de Raad van de EU, die de lidstaten vertegenwoordigt, en het Parlement.
Kritiek
Organisaties uit verschillende landen hebben kritisch gereageerd op het voorstel. Het betekent onder meer een versnelling van het vergunningsproces voor de mijnbouw, maar ook dat op publieke consultaties en klachtenregelingen wordt beknibbeld. Dat is tegen het zere been van verschillende milieuorganisaties in Europa en in Latijns Amerika en Australië waar de EU mee optrekt. Zij maken zich zorgen over de gevolgen voor het milieu en de mensenrechten en beweren dat de voorgestelde wet dit mogelijk zou maken. Ook klagen ze over de relatief snelle besluitvorming op dit punt. Oorspronkelijk zou het Europees Parlement pas in oktober met een standpunt komen, waardoor er volgens activisten te weinig tijd overbleef voor een reactie op de voorgenomen plannen.
De organisaties kondigen aan dat ze juridische stappen zullen overwegen om het voorstel te stoppen.